Ο 68χρονος άντρας, τυφλός για μια δεκαετία, μπόρεσε πρόσφατα να δει ξανά, χάρη σε πειραματικό βιονικό μάτι.
Ο Άλλεν Zderad από τη Μινεσότα, πάσχει από μια σπάνια εκφυλιστική ασθένεια των ματιών που ονομάζεται Mελαγχρωστική Aμφιβληστροειδοπάθεια (Retinitis Pigmentosa). Τα άτομα με την κληρονομική αυτή πάθηση υφίσταντα απώλεια των φωτοϋποδοχέων, κυττάρων του αμφιβληστροειδούς που περιέχουν φωτοευαίσθητες χρωστικές, οι οποίες προκαλούν νευρική διέγερση όταν πέσει επάνω τους φως. Η πάθηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα από μια σοβαρή δυσλειτουργία στην νυχτερινή όραση μέχρι και ολική τύφλωση.
Η όραση του Zderad άρχισε να επιδεινώνεται σοβαρά περίπου πριν από 20 χρόνια, φτάνοντας σε ένα σημείο όπου ο άντρας είχε καταστεί ουσιαστικά τυφλός. Από τη στιγμή που μπορούσε να δει μόνο εξαιρετικά φωτεινό φως, αλλά όχι αντικείμενα, ανθρώπους ή τα χαρακτηριστικά, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την επαγγελματική του καριέρα ως χημικός. Ωστόσο, κατάφερε να διδάξει τον εαυτό του για να συνεχίσει την κατεργασία του ξύλου, βασιζόμενος στις υπόλοιπες αισθήσεις του, όπως η αφή.
Ο Allen Zderad είδε ξανά τη γυναίκα του για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια (πηγή: Screenshot από το βίντεο του Youtube)
Παρά το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί έως τώρα αποτελεσματική θεραπεία για τη Mελαγχρωστική Aμφιβληστροειδοπάθεια, ο οφθαλμίατρος Raymond Iezzi της Mayo Clinic, έδωσε ξανά ελπίδα στον Zderad, όταν άκουσε για την κατάστασή του. Ο Iezzi ζήτησε να τον δει, καθώς την ίδια περίοδο ηγούνταν μιας κλινικής δοκιμής για ένα βιονικό μάτι που αποσκοπεί στη μερική αποκατάσταση της όρασης σε τυφλά άτομα.
Ο Zderad δέχτηκε και έγινε ο πρώτος ασθενής του Iezzi στον οποίο τοποθετήθηκε το “βιονικό μάτι”, κατασκευασμένο από την εταιρεία Second Sight.
Όπως εξηγεί ο Iezzi, αν και η Mελαγχρωστική Aμφιβληστροειδοπάθεια προκαλεί εκφυλισμό των φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδή, ο υπόλοιπος ιστός είναι σχετικά υγιής και τα κύτταρα που σχηματίζουν το οπτικό νεύρο είναι βιώσιμα. Η ιδέα της προσθετικής είναι να αντικαταστήσει τη λειτουργία των φωτοϋποδοχέων με την αποστολή σημάτων άμεσα στο οπτικό νεύρο, παρακάμπτοντας το κατεστραμμένο αμφιβληστροειδή.
Για να γίνει αυτό, ένα τσιπ πολλαπλών ηλεκτροδίων με 60 σημεία επαφής εισάγεται χειρουργικά μέσα στο μάτι και τοποθετείται στον αμφιβληστροειδή. Ακολουθεί η τοποθέτηση ενός πακέτου ηλεκτρονικών γύρω από το εξωτερικό του ματιού. Στη συνέχεια, ο αποδέκτης φοράει ένα ζευγάρι γυαλιά, εξοπλισμένα με μια φωτογραφική μηχανή που στέλνει βίντεο σε ένα μικρό υπολογιστή που φοράει ο ασθενής. Ο τελευταίος αναλύει και μετατρέπει τις εικόνες σε φωτεινά σήματα που στη συνέχεια μεταδίδονται στο εμφύτευμα. Τέλος, τα ηλεκτρόδια αποστέλλουν μια σειρά ώσεων στο οπτικό νεύρο, οι οποίες τελικά ερμηνεύονται από τον εγκέφαλο ως όραση.
Προσεγγιστική απεικόνιση της όρασης των ασθενών με προσθετική αμφιβληστροειδούς με: a) 16 ηλεκτρόδια, b) 256 ηλεκτρόδια και c) 1000+ ηλεκτρόδια.
Προκειμένου να κάνουν πλήρη χρήση του εμφυτεύματος, η συσκευή χρειάζεται περαιτέρω προσαρμογή παράλληλα με κάποια φυσική θεραπεία. Ωστόσο, σύμφωνα με το ABC News, ο Zderad μπορεί να δει ήδη περιγράμματα των αντικειμένων και ανθρώπινες μορφές διακεκομμένα, και είναι σε θέση να δει ακόμα και το είδωλό του στον καθρεύτη ως σιλουέτα. Είναι πιθανό να μην είναι σε θέση ποτέ να διακρίνει τις λεπτομέρειες των προσώπων, αλλά θα είναι σε θέση να κινείται στο χώρο χωρίς μπαστούνι, προσφέροντάς του μεγάλη βελτίωση στην ποιότητα ζωής του.
Ο τομέας αντικατάστασης λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού με τεχνητά μέσα έχει παρουσιάσει ενδιαφέροντα αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια. Η αποκατάσταση της όρασης σε τυφλά άτομα έχει απασχολήσει για χρόνια την επιστημονική κοινότητα. Η ανάγκη για ένα βιονικό μάτι που παρακάμπτει τις δυσλειτουργίες του οπτικού συστήματος και επιτρέπει στον ασθενή να δει, έχει πυροδοτήσει πολλές έρευνες και κλινικές δοκιμές. Στα χρόνια που ακολουθούν αναμένουμε μεγάλη πρόοδο στο συγκεκριμένο τομέα και ευχόμαστε να μπορέσει γρήγορα να εξυπηρετήσει τα άτομα με τύφλωση και να εξαλείψει σιγά σιγά τις συνέπειες των οπτικών παθήσεων και δυσλειτουργιών.